Kabeljauw

Kabeljauw houdt van koud water en leeft bij voorkeur in zeewater dat rond 10°C is. Kabeljauwen zijn grote vissen. De kabeljauw kan tot anderhalve meter lang worden, maar meet gemiddeld 80 à 90 centimeter. Kabeljauw heeft een typische lange kindraad. Met die kindraad zoekt hij naar voedsel in de zeebodem. Ze worden ook wel de ‘stofzuigers’ van de zeebodem genoemd.

Ze leven in de Noordelijke IJszee, het noordoosten van de Atlantische Oceaan, de Oostzee en de Noordzee. De kleur van kabeljauw varieert, afhankelijk van de kleur van de zeebodem in zijn leefgebied: van roodbruin in de Noorse fjorden, grasgroen voor de Deense kust tot bijna zwart voor kabeljauw uit de Baltische Zee.

De belangrijkste vangplaatsen van kabeljauw zijn de Lofoten en de Doggersbank. Per jaar wordt er ruim 1 miljoen ton kabeljauw gevangen. Kabeljauw is een van de populairste vissoorten in België, na zalm.

Verspreidingsgebied kabeljauw

Trek en paaien

De leeftijd waarop kabeljauw geslachtsrijp wordt, ligt tussen het zevende en vijftiende levensjaar. Dan keert de kabeljauw terug naar de plaats waar hij geboren werd. In grote scholen komen eerst de vrouwelijke vissen aan. Omdat het in de Noordelijke IJszee en Barentszzee te koud is, vindt het paaien hoofdzakelijk bij de Lofoten plaats. Deze migratie vanuit de Barentszzee vindt plaats van januari tot april. Ze overbruggen afstanden van meer van 800 km naar de paaigebieden, met etappes van minstens 20 km. Temperatuur en zeestromingen bepalen waar hij heen zwemt. Ze volgen hun voedsel, dat voornamelijk uit garnalen en zandspiering bestaat.

 

Skrei logo

Vrouwelijke vissen kunnen 500 eitjes per gram lichaamsgewicht produceren: voor een vis van 10 kg betekent dit 5 miljoen eitjes! Kabeljauwen paaien in de wintermaanden.

De 1,5 mm grote, doorzichtige kabeljauweitjes stijgen naar de bovenste waterlagen, waar ze na 10 tot 30 dagen uitkomen, afhankelijk van de temperatuur.

Hele jonge kabeljauwen eten roeipootkreeftjes. Wanneer ze een lengte van ca. 7 cm hebben bereikt (na 3 tot 5 maanden) verhuizen ze naar de zeebodem. Vanaf dat moment eten ze bodemdieren, vooral garnalen en krabben. Volwassen dieren eten vooral vis, zoals haring, zandspiering en platvis. Tijdens de trek en het paaien eet de kabeljauw minder en ander voedsel dan in de Barentszzee. Hierdoor wordt zijn vlees witter en steviger van structuur. Deze winterkabeljauw krijgt de naam Skrei.

 

In de keuken

Doorgaans geldt dat hoe groter de vis, hoe smaakvoller hij is. Het vlees van de kabeljauw is intens wit en stevig, met een losse ‘lamellen’ structuur. De smaak wordt hoog gewaardeerd: de vis heeft een delicaat aroma dat te danken is aan de garnalen en vis waarmee hij zich voedt. De kabeljauw bezit zoveel smaak en karakter dat ‘garen’ al voldoende is; tevens is hij zo veelzijdig dat hij op allerlei manieren kan worden bereid: bakken in de koekenpan, bakken of stoven (en papillote) in de oven, stomen in de oven of magnetron.

Kabeljauw is bijzonder veelzijdig te gebruiken, in alle soorten van gerechten en alle ‘cuisines’: van de gewone ‘Hollandse pot’ tot in gerechten van de diverse wereldkeukens.

Kabeljauw haasje recept

 

Kenmerkende voedingswaarden

Kabeljauw bevat veel hoogwaardig eiwit en nauwelijks vet. Ideaal voor mensen die lekker, licht en gezond willen eten en graag meer vis eten. Door de delicate smaak is het een toegankelijke vissoort voor iedereen. Kabeljauw is ook ideaal om kinderen vis te leren eten, bijvoorbeeld in de vorm van een kabeljauwburger.

Kabeljauw is ook een goede bron van omega-3 vetzuren (belangrijk voor hart en bloedvaten), vitamine B6, B12 en niacine (B3), selenium, fosfor en kalium.

 

 

Wist u dat ... over kabeljauw?

Kabeljauwbenamingen

Jonge kabeljauw wordt gul genoemd. Gedroogde kabeljauw noemt men stokvis, gezouten gedroogde kabeljauw is klipvis. Kibbeling is ... (lees meer)

Verhalen over kabeljauw

De kabeljauw: biografie van de vis die de wereld veranderde. Schrijver Mark Kulansky publiceerde dit boek in 2006. De kabeljauw heeft ... (lees meer)

Cape Cod – vernoemd naar de kabeljauw

Cod is de Engelse benaming voor kabeljauw. In de Verenigde Staten ligt Cape Cod, dat zijn naam dankt aan de kabeljauw. Het is een ... (lees meer)

Hoekse en Kabeljauwse twisten

In de 14e en 15e eeuw woedden in Holland de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Dit conflict begon als een strijd om de hoogste macht in ... (lees meer)

Kabeljauwoorlogen

Dat kabeljauw een waardevolle en vis is, blijkt ook uit het feit dat er zelfs ‘oorlogen’ om gevoerd werden. De Kabeljauwoorlogen waren een ... (lees meer)

Informatie

Commerciële naam
Kabeljauw
Wetenschappelijke naam
Gadus morhua
Familie
Gadidae
Herkomst
Kabeljauw wordt gevangen in het Noordoosten van de Atlantische Oceaan, de Noordzee en de Baltische Zee
Productiemethode
Vangst met trawlnetten, zegens, kieuwnetten en soortgelijke netten, haken en lijnen
Vangstseizoen
Heel het jaar beschikbaar
Beschikbaar als
Vers en diepvries
Beschikbare formaten
Gestript (ontdaan van ingewanden), gekuist (ontveld en ontdaan van vinnen), als hele vis, in moten of filets (PBI en PBO), ook versneden in center cuts (stukken tussen de rug en de staart), rugstukken, staartstukken
Duurzaamheidsinformatie

MSC